Rozwój bioetyki partycypacyjnej

Tytuł projektu: Rozwój bioetyki partycypacyjnej
Kierownik projektu: prof. dr hab. Paweł Łuków 
Źródło finansowania: NPRH, Rozwój 2b
Okres realizacji: 2016-2018 (36 miesięcy)
Nr projektu: 2bH 15 0185 83

Cel projektu: Projekt obejmuje długofalowe, interdyscyplinarne prace badawcze z zakresu bioetyki o charakterze empirycznym i normatywnym, których celem jest rozwój polskiej bioetyki partycypacyjnej w trzech domenach: debaty bioetycznej, klinicznych konsultacji etycznych i edukacji bioetycznej. Badania prowadzone w ramach projektu doprowadzą do wypracowania instytucjonalnych, normatywnych i metodologicznych modeli/standardów prowadzenia demokratycznej i pluralistycznej debaty publicznej na tematy bioetyczne, klinicznych konsultacji etycznych oraz nowoczesnej edukacji bioetycznej dla studentów i przedstawicieli zawodów medycznych. Wypracowane modele/standardy będą dostosowane do potrzeb i oczekiwań polskich uczestników systemu ochrony zdrowia. Będą uwzględniać osiągnięcia polskiej humanistyki medycznej, polskie uwarunkowania społecznokulturowe i ekonomiczno-prawne, a także najlepsze wzorce zagraniczne i międzynarodowe.

Słowa kluczowe: bioetyka, dyskurs etyczny, kliniczne konsultacje etyczne, edukacja bioetyczna

Wykonawcy: 

• Koordynatorzy modułów projektowych: 
  • prof. dr hab. Paweł Łuków (Uniwersytet Warszawski) – kierownik projektu
  • dr hab. prof. em. UMŁ  Kazimierz Szewczyk
  • dr hab. Marek Czarkowski (Warszawski Uniwersytet Medyczny)
  • dr Joanna Różyńska (Uniwersytet Warszawski)
• Młodzi badacze:
  • dr Emilia Kaczmarek (Uniwersytet Warszawski)
  • mgr Jakub Zawiła-Niedźwiecki  (Uniwersytet Warszawski)
• Eksperci: 
  • dr hab. Maria Boratyńska (Uniwersytet Warszawski)
  • prof. dr hab. Barbara Chyrowicz (Katolicki Uniwersytet Lubelski)
  • prof. dr hab. Maciej Andrzej Kaniowski (Uniwersytet Łódzki)
  • prof. dr hab. Alicja Przyłuska-Fiszer (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie)
  • dr hab. prof. em. UW Zbigniew Szawarski (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH)

Publikacja wyników badań

Tomy zbiorowe 

• Edukacja bioetyczna na uczelniach medycznych, P. Łuków (red.), Scholar, Warszawa 2022.
• Numer monograficzny czasopisma „ETYKA” 2021, 60(1), pod red. Pawła Łukowa, poświęcony dyskusji nad kształtem i jakością publicznej debaty bioetycznej:
  • A. Kaniowski, Presupozycje i modele partycypacyjnej debaty bioetycznej
  • A. Wnukiewicz-Kozłowska, J. Borysowski, Modelowe rozwiązania w zakresie organizacji i funkcjonowania polskiego narodowego (centralnego) komitetu bioetyki
  • B. Chyrowicz, Nauczanie Kościoła katolickiego a polska debata bioetyczna
  • J. Hartman, Wybrane spory bioetyczne w polskiej przestrzeni publicznej. Analiza logiczno-retoryczna
  • A. Przyłuska-Fiszer, Katarzyna Korbacz, Charakterystyka prowadzenia publicznej debaty bioetycznej w Polsce na przykładzie dyskusji o kwestiach reprodukcyjnych

Publikacje artykułowe 

• Różyńska, J., Zawiła-Niedźwiecki, J., Maćkiewicz, B., Czarkowski M. (2022). Tough Clinical Decisions: Experiences of Polish Physicians. HEC Forum https://doi.org/10.1007/s10730-022-09491-x
• Czarkowski, M., Różyńska, J., Maćkiewicz, B., Zawiła-Niedźwiecki, J. (2021), Clinical Ethics Consultations in the Opinion of Polish Physicians. Bioethical Inquiry 18(3): 499-509.
• Szewczyk, K. (2018). Kurs pozaformalny w edukacji moralnej studentów medycyny i młodych lekarzy, Diametros 57: 61-87.
• Łuków, P. (2018). Bioethics, policy compromise, and religious pluralism, Ethics, Medicine and Public Health 5: 99-109.
• Kaczmarek, E.  (2018). Jak uczyć etyki przyszłych lekarzy? Przegląd aktywnych metod dydaktycznych przydatnych w nauczaniu etyki medycznej, Edukacja 2/145: 75-87.
• Czarkowski, M. (2017). Kliniczne konsultacje etyczne w Polsce – potrzeby i ograniczenia, Medycyna Praktyczna 11: 124–129.
• Łuków, P. (2017). Non-adjectival bioethics. Ethics, Medicine and Public Health 3 (4):401-409.
• Pasierski, T. (2016). Nauczanie etyki lekarskiej – doświadczenie i przyszłość zagranicznych uczelni medycznych. Etyka 53: 107-125.
• Łuków, P. (2016). Miejsce świadomej zgody na postępowanie medyczne w kulturze społeczeństwa demokratycznego. In: Wybrane aspekty praw człowieka a bioetyka. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, pp. 11-20.

Prezentacje konferencyjne:

• XXXVIth International Congress on Law and Mental Health (IALMH), Rzym, Włochy, 21 – 26 lipca 2019
  • Łuków, P., Resisting Complicity: Medical Ethics Under Totalitarian Regimes
  • Łuków, P., Bioethics as Culture of Pluralism
  • Łuków, P., Competence of Medical Professionals as Moral Judgment
  • Zawiła-Niedźwiecki, J., The Ethical Competences of Medical Professionals in Poland
  • Kaczmarek E., What Ethics Teachers Teach Polish Medical Students?
• Zawiła-Niedźwiecki, J. (2019) Ethical Issues in Psychiatric practice in Poland: Results of empirical studies and theoretical considerations, 21st Annual Conference of the International Network for Philosophy and Psychiatry ‘Experts in Mental Health’
• European Association of Centres of Medical Ethics Conference 2018. Amstredam, Holandia, 6-8 września 2018; Panel: Clinical Ethics Consultation in a Young Democracy:
  • Łuków, P. (2018).  What clinical consultation can offer doctors?.
  • Czarkowski, M. (2018). Do Polish physicians have access to clinical ethics consultation and recognise the need for it?
  • Zawiła-Niedżwiecki, J. & Różyńska, J. (2018). How physicians face ethical problems?
• Kaczmarek, E. (2018). Medical ethics education in Poland. 32th European Conference on Philosophy of Medicine and Health Care. The European Society for Philosophy of Medicine and Health Care (ESMPH).  Lisbon,Portugal, 22-25 August.
• Łuków, P. (2017) Źródła norm relacji lekarz-pacjent. Poszukiwanie stałości etycznej w zmiennym świecie, III Gdańskie Debaty Lekarskie „Suprema lex. Współczesne spory o relację między pacjentem i lekarzem”, Gdańsk, 28 października 2017 r.
• Łuków, P. (2017) Adjectival and Non-Adjectival Bioethics XXXV^th International Congress on Law and Mental Health Praga, Czechy, 9-14 lipca 2017 r.
• Łuków, P. (2017) udział w debacie pt. „Theory and Practice in Bioethics: The Failure of Philosophy?”, XXXV^th International Congress on Law and Mental Health, Praga, Czechy, 9-14 lipca 2017 r.
• Zawiła-Niedźwiecki, J. (2017) Towards unified normative standard for doubtfully capable patients Praga, Czechy, 9-14 lipca 2017 r.
• 12^th World Conference on Bioethics, Medical Ethics & Health Law UNESCO Chair in Bioethics, Limassol, Cypr, Marzec 21-23, 2017; Sesja: Bioethics and Democratic Culture
  • Łuków, P. (2017). Democratic culture, informed consent, and the social role of bioethics.
  • Różyńska, J. (2017). Healthcare Ethics Committees in young democracies.
  • Czarkowski, M. (2017). Challenges for the patient-centered mission of Hospital Ethics Committees.
  • Zawiła-Niedźwiecki, J. (2017). Clinical Ethics Consultations, democratic inclusion, and the best interests standard.
  • Kaczmarek, E. (2017). The role and the limits of democracy in bioethical education.
•  Łuków, P. (2017). Making sense of non-directiveness in genetic counseling. The case of Poland, Ethical, legal and social aspects of invasive and non-invasive genetic prenatal diagnostics in Germany and Poland, Ulm, Niemcy, 13.03.2017 do 18.03.2017 r.
• Łuków, P. (2016). Miejsce świadomej zgody na postępowanie medyczne w kulturze społeczeństwa demokratycznego. Ogólnopolska konferencja naukowa „Wybrane aspekty praw człowieka a bioetyka”, Warszawa, Polska: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, 10 czerwca.