Tytuł: Niemoralna propozycja? Etyka wynagradzania uczestników badań biomedycznych
Kierownik projektu: dr Joanna Różyńska
Źródło finansowania: Narodowego Centrum Nauki, OPUS 22
Nr projektu: 2021/43/B/HS1/01881
Okres realizacji 10.2022-9.2026
Zespół:
- dr Joanna Różyńska – kierownik projektu
- prof. dr hab. Paweł Łuków (WF UW) – wykonawca
- dr Emilia Kaczmarek (WF UW) – wykonawca
- dr Katarzyna Kuś (WF UW) – wykonawca
Cel projektu: Naczelnym celem niniejszego projektu jest wypracowanie jasnego, etycznie poprawnego i dającego się stosować w praktyce modelu wynagradzania uczestników badań biomedycznych. Aby osiągnąć ten cel przeprowadzone zostaną krytyczne analizy pojęciowo-normatywne najważniejszych problemów etycznych, jakie rodzi praktyka wynagradzania uczestników, tj. problemu komodyfikacji ciała, przymusu, nadmiernego wpływu, wyzysku, oraz warunków sprawiedliwej zapłaty. Ponadto, przeprowadzone zostanie badanie ankietowe, którego celem będzie poznanie poglądów członków polskich komisji bioetycznych na praktykę wynagradzania uczestników badań biomedycznych oraz problemy, jakie ona rodzi.
Pełne streszczenie popularnonaukowe
Słowa kluczowe: etyka badań naukowych, wynagrodzenie dla uczestników, komodyfikacja, nadmierny wpływ, wyzysk, sprawiedliwa zapłata
Publikacja wyników badań
- Różyńska J. (2025). Research Payments, Other Collateral Benefits, and the Ethics of Imposing Research Risk. The American Journal of Bioethics, 25(5), 92–94. https://doi.org/10.1080/15265161.2025.2488286 | Preprint dostępny tutaj
- Różyńska J. (2025). Collective risks and the social disvalue of research. The American Journal of Bioethics, 25(2), 90–93. https://doi.org/10.1080/15265161.2024.2441724
- Różyńska, J. (2023). A few remarks on limits of research risks and research payments. Medicine, Health Care and Philosophy. https://doi.org/10.1007/s11019-022-10125-9
Prezentacje konferencyjne
- Planowane – Różyńska, J. (2025). Payments for research participants and research risks. 37th ESPMH Conference: Medicine, healthcare, and the market. Manchester UK, 13-16 August, 2025.
- Planowane – Różyńska, J. (2025). Ochrona uczestników eksperymentów medycznych znajdujących się w przymusowym położeniu. Ogólnopolskie Forum Prawa Medycznego i Etyki Lekarskiej im. dr. Pawła Wójcika, Warszawa, 23-24 maja 2025.
- Planowane – Różyńska, J. (2025). The ethics of paying research participants: a moral obligation or a necessary evil?, 2nd International Conference on Social Context of Sciences: Interdisciplinarity and Technology Assessment, Wrocław University of Science and Technology, Wrocław, P0land, 12-13 May 2025
- Różyńska, J. (2024). Ethical payment to research participants: a principle-based analysis, Public Responsibility in Research and Medicine 2024 PRIM&R Annual Conference, Seattle, WA, US, 18-20 November 2024.
- Różyńska, J. (2024). Should participants in clinical research be paid according to risk?, On-line Conference Ethics by design: Shaping Secure Innovations’ 24, Łukasiewicz Research Network — ITECH Institute of Innovation and Technology, Warsaw, Poland, 24 October 2024.
- Kaczmarek, E. & Różyńska, J. (2024). Research payment, exploitation, and the rights of the participant of biomedical research, 9th Conference of the European Association of Health Law: Health and Fundamental Rights. Warsaw, Poland; 18-20 September, 2024.
- Kaczmarek, E. (2024). Exploitation in biomedical research: Who and how should be paid for participating in clinical trials?, 36th ESPMH Conference: Medicine, healthcare, and the market. Frankfurt/ Offenbach, Germany; 21-24 August, 2024.
- Różyńska, J. (2024). Coercive offers and research payments, 36th ESPMH Conference: Medicine, healthcare, and the market. Frankfurt/ Offenbach, Germany; 21-24 August, 2024.
- Różyńka, J. (2024). Ethics of risk-based payment for research participants, 17th IAB World Congress of Bioethics, Doha/Quatar, 4-6 June 2024.
- Różyńska, J. (2024). Płacić czy nie płacić? Wyzwania etyczno-prawne związane z wynagradzaniem uczestników badań biomedycznych, Ogólnopolskie Forum Prawa Medycznego i Etyki Lekarskiej im. dr. Pawła Wójcika, Warszawa, 24-25 maja 2024.
- Różyńska, J. (2023). A principle-based framework for ethical research payment, EACME Annual Conference 2023: Facing disruption. Challenges to Bioethics, Human Rights and Democracy. Warsaw, Poland, 14-16 September 2023 https://eacme2023.filozofia.uw.edu.pl
Inne formy upowszechnienia wyników
- Planowane – Seminarium akademickie: Różyńska J., The limits of voluntariness: from coercion to persuasion, Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii, 2025/2026 (sem. II).
- Wystąpienie seminaryjne: Różyńska J., Nadmierna zachęta, przymus i etyka wynagradzania uczestników badań, Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii, Spotkanie Zakładu Etyki, 9 grudnia 2024 r.
- Wystąpienie seminaryjne: Kaczmarek E., Płacenie za udział w eksperymentach medycznych a ochrona przed wyzyskiem: bioetyczna analiza art. 23b ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii, Spotkanie Zakładu Etyki, 21 października 2024 r.
- Warsztat edukacyjny: Kaczmarek E. , Sprawiedliwość i wyzysk w międzynarodowych badaniach naukowych, VIII Wiosenna Szkoły Bioetyki „Solidarność i sprawiedliwość w bioetyce globalnej”, Komitet Bioetyki PAN oraz Uniwersytet Warszawski, Centrum Bioetyki i Bioprawa WFz, Jabłonna, 1-3 lipca 2024 r.
